રૂપિયા 2000ની નોટ ખેંચાશે પાછી, ‘ક્લીન નોટ પોલિસી’ અંતર્ગત રિઝર્વ બેન્કે લીધો નિર્ણય

ભારતીય રિઝર્વ બેન્કે 2000 રૂપિયાની સૌથી મોટી ચલણી નોટ પર મોટો નિર્ણય લીધો છે. રિઝર્વ બેન્ક અનુસાર, 2000 રૂપિયાની નોટ કાનૂની ટેન્ડર રહેશે, પરંતુ તેને ચલણમાંથી બહાર કાઢવામાં આવશે. ભારતીય રિઝર્વ બેન્કે દેશની બેન્કોને તાત્કાલિક અસરથી 2000 રૂપિયાની કિંમતની નોટો જારી કરવાનું બંધ કરવાની સલાહ આપી છે. રિઝર્વ બેન્કે આ નિર્ણય ‘ક્લીન નોટ પોલિસી’ હેઠળ લીધો છે.30 સપ્ટેમ્બર 2023 સુધીમાં બેન્કમાં 2000 રૂપિયાની નોટ જમા કરાવી શકાશે.

રિઝર્વ બેન્ક અનુસાર, 23 મે, 2023 થી, કોઈપણ બેન્કમાં એક સમયે 2000 રૂપિયાની નોટો અન્ય મૂલ્યોની નોટો માટે બદલી શકાય છે. નોટ એક્સચેન્જની લિમિટ 20,000 રૂપિયા છે. વર્ષ 2016માં રિઝર્વ બેન્ક દ્વારા નોટબંધી બાદ રિઝર્વ બેન્કે 2000 રૂપિયાની નોટ બહાર પાડી હતી. છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી બજારમાં 2000 રૂપિયાની નોટો ઓછી દેખાતી હતી. લોકોએ કહ્યું કે એટીએમમાંથી 2000 રૂપિયાની નોટ પણ બહાર નથી આવી રહી. આ અંગે સરકારે સંસદમાં માહિતી પણ આપી હતી. લાંબા સમયથી કોઈ પ્રિન્ટ નહીં. રિઝર્વ બેન્કે તેના વાર્ષિક અહેવાલમાં 2000 રૂપિયાની નોટ વિશે ઘણી માહિતી આપી હતી. રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઈન્ડિયાના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ, નાણાકીય વર્ષ 2019-20, નાણાકીય વર્ષ 2020-21 અને નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં 2000 રૂપિયાની એક પણ નોટ છાપવામાં આવી નથી. જેના કારણે બજારમાં 2000 રૂપિયાની નોટોનું ચલણ ઘટી ગયું છે. નોટબંધી બાદ 2000 રૂપિયાની નોટ બહાર પાડવામાં આવી હતી. 8 નવેમ્બર 2016ના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની જાહેરાત બાદ 500 , 1000 રૂપિયાની તમામ નોટો ચલણમાંથી બહાર થઈ ગઈ હતી. આ કરન્સીની જગ્યાએ રિઝર્વ બેન્ક દ્વારા 500 અને 2000 રૂપિયાની નવી નોટો જારી કરવામાં આવી હતી. રિઝર્વ બેન્કનું માનવું હતું કે 2000 રૂપિયાની નોટ ચલણ માંથી બહાર મુકાયેલી નોટોના મૂલ્યની સરળતાથી ભરપાઈ કરશે. વર્ષ 2017-18 દરમિયાન દેશમાં 2000ની નોટ સૌથી વધુ પ્રચલિત હતી.

આ દરમિયાન બજારમાં 2000ની 33,630 લાખ નોટો ચલણમાં હતી. તેમની કુલ કિંમત 6.72 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. 2021માં કેન્દ્રીય મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે લોકસભામાં માહિતી આપી હતી કે છેલ્લા બે વર્ષથી 2000 રૂપિયાની એક પણ નોટ છાપવામાં આવી નથી. તેના જવાબમાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું કે બેન્કોને એટીએમમાં ​​2000 રૂપિયાની નોટ ભરવા કે ન ભરવા માટે કોઈ નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો નથી. બેન્કો કેશ વેન્ડિંગ મશીનો લોડ કરવા માટે તેમની પોતાની પસંદગી પસંદ કરે છે. તેઓ જરૂરિયાતનું મૂલ્યાંકન કરે છે. નાણામંત્રીએ કહ્યું હતું કે આરબીઆઈના વાર્ષિક અહેવાલ મુજબ વર્ષ 2019-20થી 2000 રૂપિયાની નોટો છાપવામાં આવી નથી.

PUBG લવર્સ માટે ગુડ ન્યૂઝ, કમ બેક કરી રહી છે દેશી અવતાર BGMI, 10 મહિના પછી ગેમ પરથી હટ્યો પ્રતિબંધ! : ક્રાફ્ટનની પોપ્યુલર બેટલ રોયલ ગેમ બેટલગ્રાઉન્ડ્સ મોબાઈલ ઈન્ડિયા (BGMI) ભારતમાં કમબેક કરી રહી છે. આ ગેમ પર લગભગ 10 મહિના પહેલા પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો હતો. સરકારના નિર્ણય બાદ આ ગેમને ગૂગલ પ્લે સ્ટોર અને એપલ એપ સ્ટોર પરથી પણ હટાવી દેવામાં આવી છે. જો કે, હવે આ રમત કમબેક કરી રહી છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી આને લગતા અહેવાલો આવી રહ્યા હતા, પરંતુ હવે ક્રાફ્ટ ને ઓફિશિયલ રીતે ગેમની વાપસીને કન્ફોર્મ કરી છે. અમે આપને જણાવી દઈએ કે BGMI એ બીજું કોઈ નહીં પણ PUBG મોબાઈલ ઈન્ડિયાનું રિબ્રાન્ડેડ વર્ઝન છે, જેને ક્રાફ્ટન દ્વારા કેટલાક ફેરફારો સાથે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ક્રાફ્ટન ઈન્ડિયાના સીઈઓ સીન હ્યુનિલ સોહને તેના પરત ફરવાની માહિતી આપી છે. તેમણે કહ્યું, ‘અમે ભારતીય ઓફિસર્સના ખૂબ આભારી છીએ, જેમણે અમને બેટલગ્રાઉન્ડ્સ મોબાઈલ ઈન્ડિયા (BGMI) ની કામગીરી ફરી શરૂ કરવા માટે મંજૂરી આપી છે. અમે ભારતીય ગેમિંગ સમુદાયનો પણ છેલ્લા મહિનાઓ માં તેમના સમર્થન અને ધીરજ માટે આભાર માનીએ છીએ.

તેમણે કહ્યું કે આ એપ ટૂંક સમયમાં ઉપલબ્ધ થશે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ભારત સરકારે 300 થી વધુ એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, જેમાં BGMI એકમાત્ર એપ છે જે કમબેક કરી રહી છે. આ પગલું દક્ષિણ કોરિયાની ગેમિંગ કંપનીને મોટી રાહત આપશે. ક્રાફ્ટને ભારતીય સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમમાં $100 મિલિયનનું રોકાણ કર્યું છે. ગયા વર્ષે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આનાથી ભારતમાં ઝડપથી વિકસતા ઈ-સપોર્ટ ઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન મળશે. ગયા વર્ષે સરકારે આ એપ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. ક્રાફ્ટને અગાઉ દાવો કર્યો હતો કે જુલાઈ 2022માં, BGMIએ 100 મિલિયન નોંધાયેલા વપરાશકર્તાઓનો આંકડો પાર કર્યો છે. પ્રતિબંધ સુધી, તે ભારતીય બજારમાં એન્ડ્રોઇડ પર ઉપલબ્ધ સૌથી વધુ કમાણી કરતી એન્ડ્રોઇડ એપ્સમાંની એક હતી. આ ગેમ લોન્ચ થઈ ત્યારથી સતત સવાલો ઉઠી રહ્યા હતા.

કારણ કે, તે PUBG મોબાઈલનું રિબ્રાન્ડેડ વર્ઝન હતું અને તેમાં બહુ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. આ જ કારણ હતું કે ઘણા લોકો તેના પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ કરી રહ્યા હતા. ક્રાફ્ટન પર પણ આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો કે કંપનીએ એ જ ચીની અધિકારીઓને હાયર કર્યા હતા જેઓ PUBG મોબાઈલ ઈન્ડિયા માટે કામ કરી રહ્યા હતા.

કુસ્તીબાજોના આરોપો પર બ્રિજભૂષણ સિંહનો પલટવાર, ‘દિલ્હીથી હરિયાણા સુધી ઘેરાવાનો નથી’ : ભારતીય રેસલિંગ ફેડરેશનના પ્રમુખ બ્રિજભૂષણ શરણ સિંહે ફરી એકવાર તેમના પર લાગેલા તમામ આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. લખનઉમાં બોલતા બ્રિજભૂષણ સિંહે કહ્યું કે જો આરોપો સાબિત થશે તો હું ફાંસી પર લટકી જઈશ. અમે દિલ્હીથી હરિયાણા સુધી ઘેરાવાના નથી. જે લોકો પણ ષડ્યંત્ર કરી કર્યા છે, ઊંધા માટે પડી ચુક્યા છે. તેમણે કહ્યું કે તમામ આરોપો ‘ગુડ ટચ અને બેડ ટચ’ના છે અને તમામ આરોપો બંધ રૂમની અંદરના નહીં પરંતુ મોટા હોલની અંદરના ટચ કરવાના છે. વસ્તુઓ કોર્ટમાં છે અને વિચારાધીન છે, તેથી હું વધુ કહીશ નહીં. જે પણ આરોપો લગાવવામાં આવ્યા છે, તે ક્યાં થયા, શું થયું, કેવી રીતે થયું અને ક્યારે થયું, જો આમાંથી એક પણ કેસ મારી સામે સાબિત થશે તો કશું બોલ્યા વિના ફાંસી પર લટકી જઈશ. હું હજુ પણ મારી વાત પર અડગ છું.

હકીકતમાં રેસલિંગ ફેડરેશનના પ્રમુખ બ્રિજ ભૂષણ શરણ સિંહ પર યૌન શોષણનો આરોપ લાગ્યો છે. આ પછી તેમની સામે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી હતી. બીજી તરફ જંતર-મંતર પર એકઠા થયેલા કુસ્તીબાજો ઈચ્છે છે કે આ કેસમાં બ્રિજ ભૂષણની ધરપકડ થવી જોઈએ. બ્રિજ ભૂષણ આ મામલે સતત સ્પષ્ટતા આપી રહ્યા છે. તેમણે અનેક વીડિયો જાહેર કરીને આ મામલે પોતાને નિર્દોષ જાહેર કર્યા છે. બ્રિજભૂષણ શરણ સિંહનો વિરોધ કરી રહેલા કુસ્તીબાજોએ તેમની માંગણીઓને લઈને 21 મે સુધીનું અલ્ટીમેટમ આપ્યું છે. કુસ્તીબાજો એ સરકારને મોટા આંદોલનની ચેતવણી આપી અને કહ્યું કે જો અમારી માંગ પર કાર્યવાહી નહીં કરવામાં આવે તો અમે 21 મેના રોજ મોટો નિર્ણય લઈ શકીએ છીએ. આંદોલનને મોટું કરવા માટે અમે જંતર-મંતર પણ છોડી શકીએ છીએ. કુસ્તીબાજોએ આંતરરાષ્ટ્રીય ખેલાડીઓ પાસેથી પણ સમર્થન મેળવવાની વાત કરી છે. WFI પ્રમુખ બ્રિજભૂષણ શરણ સિંહ સામે વિરોધ કરી રહેલા કુસ્તીબાજોને ખાપ અને કિસાનનું સમર્થન મળી ચૂક્યું છે. ખેડૂત નેતા રાકેશ ટિકૈતની સાથે સંયુક્ત કિસાન મોરચાના ઘણા નેતાઓ, મોટી સંખ્યામાં મહિલા ખેડૂતો અને ખાપ પ્રતિનિધિઓ પણ જંતર-મંતર પહોંચ્યા હતા. ખેડૂત નેતાઓ અને ખાપે સરકારને કુસ્તીબાજોની માંગ પર જલ્દી પગલા લેવાની ચેતવણી પણ આપી હતી અને કહ્યું હતું કે જો પગલાં લેવામાં નહીં આવે તો તેઓ મોટું આંદોલન કરશે. WFIના વડા બ્રિજભૂષણ શરણ સિંહ પર મહિલા કુસ્તીબાજોની જાતીય સતામણીનો આરોપ લાગ્યો હતો. આ પછી ઓલિમ્પિક મેડલ વિજેતા સાક્ષી મલિક, વિનેશ ફોગાટ, બજરંગ પુનિયા સહિત ઘણા રેસલર 23 એપ્રિલે જંતર-મંતર પર ધરણા પર બેઠા હતા. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ પર દિલ્હી પોલીસે બ્રિજભૂષણ શરણ સિંહ વિરુદ્ધ યૌન ઉત્પીડનનો કેસ નોંધ્યો હતો. કુસ્તીબાજોએ કેન્દ્રીય મંત્રી સ્મૃતિ ઈરાનીને પણ પત્ર લખીને ન્યાયની લડાઈમાં સહકાર આપવા વિનંતી કરી હતી.

PFમાંથી પૈસા ઉપાડવા પર ક્યારે લાગુ પડે છે ટેક્સ… જાણો શું કહે છે નિયમ? : પ્રોવિડન્ટ ફંડ એટલે કે પીએફ એ નોકરી કરતા લોકો માટે મોટું ફંડ બચાવવા અને એકત્ર કરવા માટે એક સરસ રીત છે. નોકરી કરતા લોકોના મૂળ પગારનો એક ભાગ દર મહિને પીએફ ફંડમાં જમા થાય છે. સરકાર જમા કરેલી રકમ પર વાર્ષિક ધોરણે વ્યાજ ચૂકવે છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષ માટે સરકારે 8.15 ટકા વ્યાજ નક્કી કર્યું છે. પીએફ ખાતાધારકો જરૂર પડ્યે તેમના ખાતામાં જમા થયેલ પૈસા સરળતાથી ઉપાડી શકે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ પૈસા ઉપાડવા પર ટેક્સ ભરવો પડે છે? ચાલો સમજીએ…

નિવૃત્તિ પછી પૈસા ઉપાડવાની સલાહ : સામાન્ય રીતે પીએફ એકાઉન્ટને નિવૃત્તિ યોજના તરીકે લેવું વધુ સારું છે. નિષ્ણાતો એવી પણ સલાહ આપે છે કે પ્રોવિડન્ટ ફંડમાંથી પૈસા નિવૃત્તિ પછી જ ઉપાડવા જોઈએ. આ એટલા માટે છે કારણ કે તમને એક સામટી રકમ મળે છે, જે તમને કોઈપણ પ્રકારની નાણાકીય સમસ્યામાં મદદ કરે છે. જો કે, કેટલીકવાર પરિસ્થિતિઓ એવી બની જાય છે કે તમારે જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે તમારા પીએફ ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડવા પડે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, પીએફમાંથી ઉપાડ પર પણ ટેક્સ ચૂકવવો પડે છે.

5 વર્ષ પહેલા ઉપાડ પર ટેક્સ : EPFO ના નિયમો અનુસાર, જો તમારું PF એકાઉન્ટ ખોલ્યાને પાંચ વર્ષથી વધુ સમય થઈ ગયો છે ને તમે તમારી ડિપોઝિટમાંથી અમુક રકમ ઉપાડવા માંગો છો, તો આવા કિસ્સામાં તમારે કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. બીજી બાજુ, જો તમારું ખાતું પાંચ વર્ષથી ખોલવામાં આવ્યું નથી, તો તમારા દ્વારા ઉપાડવામાં આવેલી રકમ પર ટેક્સ કાપવામાં આવશે. જો કે, આ ટેક્સ ટીડીએસની જેમ કાપવામાં આવે છે. EPFOએ આ કપાત માટે નિયમો પણ નક્કી કર્યા છે. તેમના અનુસાર, જો પીએફ સબસ્ક્રાઇબરનું પાન કાર્ડ તેના ખાતા સાથે લિંક હોય તો 10 ટકા ટીડીએસ કપાય છે, જ્યારે લિંક ન હોય તો 20 ટકા ટીડીએસ કપાય છે.

આ કેસોમાં ટેક્સ કાપવામાં આવતો નથી : કેટલાક કિસ્સાઓમાં, પાંચ વર્ષ પહેલાં પણ પીએફના પૈસા ઉપાડવા પર ટેક્સ ચૂકવવો પડતો નથી. વાસ્તવમાં, જો કોઈ કર્મચારી ખરાબ તબિયતને કારણે આ નિશ્ચિત સમયગાળા પહેલા નોકરી છોડી દે છે અને તેના પીએફના પૈસા ઉપાડી લે છે, તો આવા કિસ્સામાં તેણે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. આ સિવાય જો કોઈ કંપની બંધ હોય તો તેના કર્મચારીએ પીએફમાંથી પૈસા ઉપાડવા પર ટેક્સ ચૂકવવો પડતો નથી. આ સિવાય, જો તમે પાંચ વર્ષ પૂરા થયા પહેલા તમારી નોકરી બદલી હોય અને તે PF ખાતાને નવી કંપનીના પીએફ ખાતા સાથે મર્જ કરી રહ્યા છો, તો તે પણ સંપૂર્ણપણે કરમુક્ત છે.

મકાન કે પ્લોટ ખરીદવા માટે એડવાન્સ : EPFO એ તેની યોજનામાં પ્લોટ ખરીદવા, મકાન ખરીદવા અથવા મકાન ખરીદવા માટે તમારા PF ખાતામાંથી હાઉસ બિલ્ડિંગ એડવાન્સની જોગવાઈ કરી છે. ઇપીએફ સભ્ય કે જેણે તેની સભ્યપદના પાંચ વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. વ્યાજ સહિત તેના ખાતામાં ઓછામાં ઓછા એક હજાર રૂપિયા હોવા જોઈએ. આ એડવાન્સ હેઠળ તે પોતાના ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી શકશે. DA અથવા પ્લોટની ખરીદી માટે વ્યાજ સાથે EPF ખાતામાં જમા કરાયેલ કુલ રકમ અને પ્લોટની વાસ્તવિક કિંમત સહિત 24 મહિનાનો પગાર. આમાંથી જે પણ ઓછામાં ઓછું છે, તમે મેળવી શકો છો.

કપાત કેટલી છે? : EPF ખાતા માટે કર્મચારીના પગારમાંથી 12% કાપવામાં આવે છે. કર્મચારીના પગારમાં એમ્પ્લોયર દ્વારા કરવામાં આવતી કપાતમાંથી 8.33 ટકા EPS (કર્મચારી પેન્શન સ્કીમ) સુધી પહોંચે છે, જ્યારે 3.67 ટકા EPF સુધી પહોંચે છે. તમે તમારા પીએફ એકાઉન્ટનું વર્તમાન બેલેન્સ ઘરે બેઠા સરળતાથી ચેક કરી શકો છો. આ માટે ઘણા વિકલ્પો આપવામાં આવ્યા છે.