ભારતમાંથી 2000 રૂપિયાની નોટને ચલણમાંથી પાછી ખેંચી લેવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ ગુલાબી નોટ દેશમાં અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી નોટ હતી. તેના બંધ થયા પછી, સૌથી મોટી નોટ ફક્ત રૂ. 500ની રહેશે, કારણ કે 8 નવે. 2016 ના રોજ નોટબંધી દરમિયાન, રૂ.1,000 ની નોટ પણ બંધ થઈ ગઈ હતી, જે ફરી શરૂ થઈ શકી નથી. હવે 500 રૂપિયાની નોટ સૌથી મોટી છે. ક્લીન નોટ પોલિસી હેઠળ મોટો નિર્ણય લેતા ભારતીય રિઝર્વ બેંક એ 2000 રૂપિયાની નોટ બંધ કરી દીધી છે. સેન્ટ્રલ બેંકના જણાવ્યા અનુસાર, બજારમાં ઉપલબ્ધ રૂ. 2,000ની નોટોની કુલ કિંમત આશરે રૂ. 3.62 લાખ કરોડ છે. આ નોટો પાછી ખેંચવાની પ્રક્રિયા મંગળવાર, 23 મે, 2023થી શરૂ થઈ ગઈ છે અને RBI ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આશા વ્યક્ત કરી હતી કે આમાંથી મોટાભાગની નોટો 30 સપ્ટેમ્બર સુધીમાં પરત મળી જશે. 10,000ની નોટ એક વખત ચાલતી હતી. એવું નથી કે ભારતમાં 2000 રૂપિયાની સૌથી મોટી નોટ છાપવામાં આવી હતી. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ મૂલ્યની નોટ 10,000 રૂપિયાની હતી. આ નોટ 1938માં છપાઈ હતી, પરંતુ જાન્યુઆરી 1946માં તેને ડિમોનેટાઈઝ કરવામાં આવી હતી. 1954માં ફરી 10,000ની નોટ રજૂ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ આ વખતે પણ 1978માં તેને ફરીથી બંધ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. વેનેઝુએલા મોટી રજીસ્ટ્રેશનમાં ટોપ પર. મોંઘવારીથી પીડિત અન્ય એક દક્ષિણ આફ્રિકન દેશ, વેનેઝુએલા આ યાદીમાં સૌથી આગળ છે અને દેશમાં સૌથી મૂલ્યવાન નોટ 10 લાખ રૂપિયાની છે. અગાઉ ઓક્ટોબર 2021માં સરકારે એક લાખ બોલિવરની નોટ છાપી હતી. આર્થિક સંકટનો ભોગ બનેલો વેનેઝુએલા આટલી મોટી ચલણી નોટ છાપનાર વિશ્વનો સૌથી મોટો દેશ બની ગયો છે.
ચીનનું અર્થતંત્ર દ્વિ ચલણ પ્રણાલી પર આધારિત છે. ચાઇનીઝ રેનમિન્બી (RMB) નો ઉપયોગ મેઇનલેન્ડ ચાઇનામાં લોકલ ટ્રાજેક્શન માટે થાય છે, જ્યારે ચાઇનીઝ યુઆન (CNY) નો ઉપયોગ મેઇનલેન્ડની બહાર આંતરરાષ્ટ્રીય ટ્રાજેક્શન માટે થાય છે. ચીનમાં સૌથી મોટી ચલણી નોટની વાત કરીએ તો રેનમિન્બી નોટ 12 મૂલ્યોમાં જાહેર કરવામાં આવી છે. તેમાં 1, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000, 10000 અને 50000 યુઆનનો સમાવેશ થાય છે. એટલે કે દેશમાં સૌથી મોટી ચલણી નોટ 50,000ની છે. પાકિસ્તાનમાં 5000 રૂપિયા. ઈતિહાસના સૌથી મોટા આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાનની વાત કરીએ તો દેશમાં સૌથી વધુ મૂલ્યની નોટ 5,000 રૂપિયાની છે. 5,000 રૂપિયાની નોટ દેશમાં 2005માં પાંચમી જનરેશનની સીરીઝ તરીકે રજૂ કરવામાં આવી હતી અને અત્યાર સુધી તે ચલણમાં છે. જો કે, નાણાકીય કટોકટી વચ્ચે, ઘણા અર્થશાસ્ત્રીઓએ તેને બંધ કરવાનું સૂચન કર્યું છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાનની ઓફિશિયલ વેબસાઈટ પર આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર,અહીં રૂ.5,રૂ.10,રૂ.20,રૂ.50,રૂ.100, રૂ.500, રૂ.1000 અને રૂ.5000ની નોટો છે. દેશમાં સતત વધી રહેલી મોંઘવારી વચ્ચે આર્જેન્ટિનામાં વધુ એક મોટી નોટ બહાર પાડવાની તૈયારી ચાલી રહી છે, આ નવી ચલણી નોટ 2000 પેસોની હશે. અત્યાર સુધી 1000 પેસોની નોટ દેશની સૌથી મોટી નોટ છે. દેશની સેન્ટ્રલ બેંક (BCRA) એ પણ ભૂતકાળમાં કન્ફોર્મ કર્યું હતુ કે 2,000 રૂપિયાની નવી નોટો લાવવાની તૈયારી કરવામાં આવી રહી છે. નવી નોટની કિંમત યુએસ ચલણમાં $11ની સમકક્ષ હશે.
વધુમાં વાંચો… આ સ્થળે ક્રેડિટ કાર્ડ ઉપયોગ કરવા પર ખિસ્સા થશે ખાલી, 20% સુધી વધુ ચાર્જ ચુકવવો પડશે
જો તમે વિદેશ પ્રવાસ માટે ક્રેડિટ કાર્ડથી પેમેન્ટ કરો છો તો સાવચેત થઈ જાવ. કારણ કે આરબીઆઈએ વિદેશમાં ક્રેડિટ કાર્ડના ઉપયોગને લઈને કેટલીક ગાઈડલાઈન જારી કરી છે. જેમાં સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે, ભારત બહારની કોઈપણ બેંકના ક્રેડિટ કાર્ડના ઉપયોગ (credit card use) પર 20 ટકા વધુ ચાર્જ ચૂકવવો પડશે. કારણ કે ફોરેન એક્સચેન્જ મેનેજમેન્ટ એક્ટ (FEMA) હેઠળ નિયમોમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા છે. ગાઈડલાઈન મુજબ, 1 જુલાઈથી તમામ ભારતીય ક્રેડિટ કાર્ડ વ્યવહારો 20 ટકા (TCS) ના ઊંચા દરને આધિન રહેશે. જેના પર કોઈ દાવો કરી શકાતો નથી.
અત્યાર સુધી ટીસીએસનો દર ઓછો છે. હકીકતમાં, કોઈપણ ઈન્ટરનેશનલ ટ્રાન્ઝેક્શન પર TCS રેટમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, અત્યાર સુધી LRS હેઠળ ખર્ચ પર TCSનો દર ઓછો હતો. પરંતુ હવે તે વધારીને 20 ટકા કરવામાં આવ્યા છે. જો કે,તેમાં શિક્ષણ અને મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટનો ખર્ચ સામેલ નથી. એટલે કે તમે દર્દીની સારવાર માટે અને શાળા કોલેજની ફી ભરવા માટે કોઈપણ વધારાના ચાર્જ વગર ક્રેડિટ કાર્ડનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આપને જણાવી દઈએ કે હાલમાં LRSની મર્યાદા 250,000 ડોલર છે. TCSના દરમાં 20% નો વધારો થયો. આરબીઆઈના નિયમો મુજબ, હવે વિદેશી ટ્રાન્ઝેક્શન પર 20 ટકા TCS લગાવવામાં આવશે. જો કે, આ ફેરફાર માત્ર ટૂર પેકેજ પર જ લાગુ થશે. જો તમે વિદેશી ધરતીની મુલાકાત વખતે ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા ચૂકવણી કરો છો, તો ચાર્જ લેવામાં આવશે. એટલે કે, જો તમે કોઈપણ દેશમાં હોટેલ,મ્યુઝિયમ વગેરે બુક કરાવતી વખતે ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા પેમેન્ટ કરો છો, તો તમારે 20 ટકા વધુ પૈસા ચૂકવવા પડશે. એ જ રીતે, વિદેશી પ્રવાસો, રેસ્ટોરાંમાં ફૂડ બુકિંગ વગેરે માટે કેબ પર 20 ટકા TCS ચૂકવવા પડશે.
વધુમાં વાંચો… ઈનવેસ્ટમેન્ટ ટિપ્સ – અહીં નાનું રોકાણ બનાવી દેશે ધનવાન, દર મહિને મળશે 35 હજાર રૂપિયા
જો તમે પણ ભવિષ્યને લઈને ચિંતિત છો તો આ સમાચાર તમારા માટે ખૂબ જ ઉપયોગી છે. કારણ કે જો તમે આ એસઆઈપી (SIP) માં ખૂબ જ નાનું રોકાણ કરવાનું શરૂ કરો છો, તો તમારી ભવિષ્યની ચિંતાઓ સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત થઈ જશે. ખાસ કરીને આ સ્કીમ નાના રોકાણકારો માટે જ શરૂ કરવામાં આવી હતી. ચાલો આપને જણાવીએ કે, SIP સિવાય તમે SWP એટલે કે સિસ્ટમેટિક વિડ્રોલ પ્લાન પર પણ વિચાર કરી શકો છો. જેમાં તમને દર મહિને પેન્શન તરીકે સારી એવી રકમ મળશે. જેના દ્વારા તમે તમારા વૃદ્ધાવસ્થાને સુધારી શકો છો.દર મહિને 5 હજાર રૂપિયાનું રોકાણ. આપને જણાવી દઈએ કે, તમે સિસ્ટમેટિક વિડ્રોલ પ્લાનમાં દર મહિને 5,000 રૂપિયાનું રોકાણ કરવાનું શરૂ કરશો. તો લગભગ 20 વર્ષ પછી તમને પેન્શન તરીકે દર મહિને 35 હજાર રૂપિયા મળવા લાગશે. સિસ્ટમેટિક વિડ્રોલ પ્લાન (SWP) ની વિશેષતા એ છે કે તેમાં રોકાણકાર પોતે નક્કી કરે છે કે તેણે કેટલા સમયમાં રૂપિયા ઉપાડવાના છે. યોજના હેઠળ, રોકાણકાર માટે સાપ્તાહિક, માસિક, ત્રિમાસિક અથવા અર્ધવાર્ષિક અથવા વાર્ષિક ધોરણે રૂપિયા ઉપાડવાની જોગવાઈ હોય છે.
SWP સિસ્ટમેટિક વિડ્રોલ પ્લાન છે, તેની વિશેષતા એ છે કે તેમાં નિયમિત ઉપાડ કરી શકાય છે. તેના દ્વારા સ્કીમોમાંથી યુનિટોનું રિડમ્પ્શન થાય છે. જો નિશ્ચિત સમય પછી સરપ્લસ રૂપિયા સા હોય, તો તમને તે મળી જાય છે. આપને જણાવી દઈએ કે, જ્યાં હોલ્ડિંગનો સમયગાળો 12 મહિનાથી વધુ ન હોય ત્યાં રોકાણકારોએ શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. ઉપરાંત, તેમાં વળતર મેળવવાની ગેરંટી SIP કરતાં વધુ છે. જોકે લોકો તેને SIP કરતાં ઓછું પસંદ કરે છે.
આ છે કેલ્ક્યુલેશન
મંથલી SIP : 5000 રૂપિયા
સમયગાળો : 20 વર્ષ
અંદાજિત રિટર્ન :12 ટકા
કુલ વેલ્યુ : 50 લાખ રૂપિયા
વધુમાં વાંચો… RBI-SBI સામે BJP નેતા હાઈકોર્ટ પહોંચ્યા, ફોર્મ, ઓળખ પત્ર વગર 2000ની નોટ બદલવાનો વિરોધ
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ તાજેતરમાં ચલણમાંથી રૂ. 2,000ની નોટો પાછી ખેંચવાની જાહેરાત કરી છે. હવે આ મામલો દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં પહોંચ્યો છે. બીજેપી નેતા અને એડવોકેટ અશ્વની ઉપાધ્યાયે પીઆઈએલ દાખલ કરીને કહ્યું છે કે કોઈપણ ડિમાન્ડ સ્લિપ અને ઓળખના પુરાવા વિના રૂ. 2000ની નોટ જમા કરવાનો અથવા અન્ય નાના મૂલ્યની નોટોમાં રોકડ ચૂકવવાનો આદેશ મનસ્વી, અતાર્કિક અને ભારતના બંધારણની વિરુદ્ધ છે. કલમ 14નું ઉલ્લંઘન છે. વધુમાં,અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે લોકોના લોકરમાં મોટી સંખ્યા માં નોટો પહોંચી ગઈ છે. જ્યારે બાકીનો હિસ્સો અલગતાવાદીઓ, આતંકવાદીઓ, માઓવાદીઓ, ડ્રગ તસ્કરો, ખાણ માફિયાઓ અને ભ્રષ્ટાચારીઓ દ્વારા સંગ્રહિત છે. કાળા નાણા પર અંકુશ લાવવા માંગ ઉઠી છે.
અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) અને સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI)ને માત્ર સંબંધિત બેંક ખાતામાં 2000 રૂપિયાની નોટો જમા કરાવવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે. આનાથી કાળા નાણા અને અપ્રમાણસર સંપત્તિ ધરાવતા લોકોની સરળતાથી ઓળખ થઈ શકશે. તેની સાથે ભ્રષ્ટાચાર, બેનામી વ્યવહારોને ખતમ કરવામાં મદદ મળશે. તે જણાવે છે કે ઉચ્ચ મૂલ્યની નોટોમાં રોકડ વ્યવહાર ભ્રષ્ટાચારનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે અને આ નોટોનો ઉપયોગ આતંકવાદ, નક્સલવાદ, અલગતાવાદ, કટ્ટરવાદ, જુગાર, દાણચોરી, મની લોન્ડરિંગ, અપહરણ, ખંડણી, લાંચ અને દહેજ વગેરે જેવી ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓમાં થાય છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને આરબીઆઈ અને એસબીઆઈએ એ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે 2,000 રૂપિયાની નોટ માત્ર સંબંધિત બેંક ખાતામાં જ જમા કરવામાં આવે, એમ પિટિશનમાં જણાવાયું છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તાજેતરમાં જ કેન્દ્રએ જાહેરાત કરી હતી કે દરેક પરિવાર પાસે આધાર કાર્ડ અને બેંક ખાતું હોવું જોઈએ. તો પછી શા માટે RBI આઈડી પ્રૂફ વગર 2000ની નોટો બદલવાની મંજૂરી આપી રહી છે. એ વાતનો પણ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે ગરીબી રેખા હેઠળના 80 કરોડ પરિવારોને મફત અનાજ મળે છે. અશ્વિનીએ કહ્યું કે અમે RBI અને SBIને વિનંતી કરીએ છીએ કે રૂ. 2,000ની નોટો માત્ર બેંક ખાતામાં જ જમા થાય તે સુનિશ્ચિત કરવા પગલાં લેવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવે.
30 સપ્ટેમ્બર સુધીનો સમય. નોંધપાત્ર રીતે, 19 મેના રોજ, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ 2,000 રૂપિયાની નોટોને ચલણમાંથી પાછી ખેંચવાની જાહેરાત કરી હતી. જનતાને આ નોટો બેંક ખાતામાં જમા કરાવવા અથવા બદલવા માટે 30 સપ્ટેમ્બર સુધીનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI) એ તેની તમામ સ્થાનિક મુખ્ય કચેરીઓ ના મુખ્ય મહાપ્રબંધકોને પત્ર લખીને જણાવ્યું છે કે સામાન્ય લોકોને રૂ. 2,000ની નોટો બદલવા માટે એક ફોર્મની જરૂર પડશે, એટલે કે એક સમયે કુલ રૂ. 20,000 સુધીની દસ રૂ. ન થાય. બેંકે 20 મેના પત્રમાં કહ્યું હતું કે ‘એક્સચેન્જ સમયે કોઈ ઓળખનો પુરાવો સબમિટ કરવાની જરૂર નથી.
